ในการเลือกกระเป๋า Bitcoin หรือ Lightning มักเน้นย้ำกันเรื่อง Custodial, Non-custodial โดยขาดความเข้าใจที่แท้จริงว่าสิ่งนี้มันมีหลายระดับ เพราะการบริหารจัดการเงินของตัวเองนั้น มันมีชั้นหรือ Layer ในอำนาจการจัดการของมัน
ผมขอยกตัวอย่าง 3 ระดับดังนี้
Full custodial : คุณไม่ได้ถือคีย์เอง ไม่มีความสามารถในการเข้าถึงทรัพยากรเบื้องหลังของเงินในกระเป๋าคุณแต่อย่างใดทั้งสิ้น ตัวอย่างคือ Wallet of Satoshi
Semi-custodial : คุณไม่ได้เป็นเจ้าของโหนดเอง แต่คุณเปิดบัญชีด้วยตัวเอง บริหารจัดการ liquidity ในกระเป๋าที่คุณสร้างขึ้นด้วยตัวคุณเอง ตัวอย่าง Blue ที่ต่อกับ Electrum Server หรือ LNbits
ถ้าเปรียบ Lightning network ด้วย Airport analogy ..
- ขั้นที่ 1 คือคุณเป็น “ลูกทัวร์” มีหน้าที่นั่งเครื่องอย่างเดียว
- ขั้นที่ 2 คือคุณเป็น “แบ็คแพ็คเกอร์” อย่างน้อยก็เลือกทุกอย่าง บริหารจัดการเอง แต่ยังฝากชีวิตไว้กับสายการบินและสนามบิน
- ส่วนขั้นที่ 3 คุณเป็น “เจ้าของเครื่องบิน” ขับเองโลด
- ยังมีขั้นที่ 4 อีก… Routing node นี่ไงขั้นที่ 4 เทียบได้กับการเป็นเจ้าของสนามบิน ซึ่งย่อมไม่มีคนบ้าที่ไหนยอมลงทุนเป็นเจ้าของสนามบิน เพียงเพราะอยากจะนั่งเครื่องไปเที่ยวญี่ปุ่น เข้าใจกันสักทีนะพวกหอยหวานที่ชอบถามเรื่อง Routing node
กลับไปที่ ขั้นที่ 2 จริง ๆ เรื่องนี้ผมเคยพูดถึงมาหลายทีแล้ว แต่เดิมมันทำยาก ต้องไปเกาะ Electrum server พอ LNbits ออก Extension LndHub มาทีนี้ง่ายเลยครับ ทำแบบนี้ครับ ถ้ามี wallet ใน LNbits อยู่แล้วก็ไปที่ wallet ถ้ายังไม่มีก็ไปสร้างที่นี่
สั่ง enable LndHub extension คุณก็จะได้ QR code ของ LndHub URL ของแต่ละกระเป๋ามา อันซ้ายจะเป็น Invoice URL เอาไว้รับเงินอย่างเดียว อันขวาจะเป็น Admin URL ได้ทั้งรับและส่ง
ไปที่ Blue อยากได้กระเป๋าแบบไหนของ wallet ไหน ยิง QR code สร้างได้เลย ทุกกระเป๋าที่สร้างจาก QR code wallet เดียวกัน จะใช้วงเงินเดียวกัน แล้วทีนี้ล่ะคุณเอามันไปใช้งานได้หลากหลายมากตามแต่คุณจะจินตนาการ …ตัวอย่าง
1) คุณไปเที่ยวเมืองนอกกับครอบครัว 3 คน คุณไปสร้าง Wallet ไว้ 2 อัน Wallet แรกเงินเยอะหน่อย Wallet หลังเงินน้อยหน่อย สมมุติ 1 ล้านกับ 5 แสน
คุณเอา Blue ของคุณมายิง Wallet แรกสร้างกระเป๋าแรก เอา Blue ของภรรยาและลูกอีก 2 คนมายิง Wallet หลังสร้างอีก 3 กระเป๋า
คุณจะมีวงเงินของคุณเอง 1 ล้านโดยที่ภรรยาและบุตรไม่รู้ ส่วนภรรยาและบุตรทั้ง 3 คนใช้เงินร่วมกันภายในวงเงิน 5 แสน หมดไม่พอจะโอนจะเติมกันยังไงก็แล้วแต่คุณ แต่คุณเป็นคนกำหนดวงเงินช้อปปิ้งทั้งหมด
2) สร้างกระเป๋าใน LNbits 2 กระเป๋า กระเป๋าแรกรับยอดขาย กระเป๋า 2 รับทิป แล้วให้พนักงานทุกคนในร้านใช้ Blue บนมือถือของตัวเองมายิง Invoice url ของทั้ง 2 กระเป๋า
เวลารับการจ่ายของลูกค้ายิงเงินเข้ากระเป๋าแรก เวลารับทิปยิงเงินเข้ากระเป๋า 2 ยอดรายรับจะรวมอยู่ในกระเป๋าแรกเป็นของร้าน ยอดรายรับในกระเป๋า 2 จะเป็นยอดของทิปรวมของพนักงานทุกคน
3) สร้างกระเป๋าเงินรางวัลสมนาคุณ ประกาศยอดเงินสมนาคุณรวมทั้งหมดให้ผู้ที่เกี่ยวข้องทราบว่ามีเท่าไหร่ ตัวอย่าง 1 ล้าน หมดแล้วหมดเลย คุณก็โอนเงิน 1 ล้านเข้าไปในกระเป๋านี้
ให้ผู้เกี่ยวข้องทั้งหมดเอา Blue มายิง Admin URL ของกระเป๋านี้ แล้วทีนี้เขาก็สามารถเอากระเป๋านี้ไปยิงจ่ายเงินได้ตามขอบเขตและเงื่อนไขที่คุณตั้งไว้ในการสมนาคุณ
ทุกคนจะใช้เงินจากยอดรวมที่คุณตั้งไว้ และทุกคนจะเห็นยอดเงินสมนาคุณว่าตอนนี้เหลือเท่าไหร่แล้วตลอดเวลา
เอาไปแค่ 3 ตัวอย่างก่อน จริง ๆ ผมคิดวิธีใช้มันได้เยอะมาก เพราะ LndHub ระบบบัญชีควบคุมวงเงินที่ใช้ในการสร้างกระเป๋าลูก เปรียบเทียบง่าย ๆ มันคือ “รถบัส” กระเป๋าลูกแต่ละใบคือ “ผู้โดยสาร” คุณคือ “เจ้าของคิวรถบัส” นี้ แล้วแต่คุณจะให้มันวิ่งสายไหน รับใครเป็นผู้โดยสารไปไหนมาไหนยังไงบ้าง..
ส่วนผมล่ะเป็นอะไร…?
ผมเป็น “เจ้าของถนนเส้นที่อยู่หน้าสถานีรถบัส” นี้ครับ แค่ดูแลถนนให้ใช้สะดวกรถไม่ติด ส่วนใครจะขึ้นรถสายไหนไปต่อกับถนนอะไรไม่เกี่ยวกับผม ท่านทั้งหลายพอจะเข้าใจโครงสร้างของ Lightning network and its utilities หรือยัง…
